Atrakcje turystyczne
Trasy rowerowe, trasy piesze
Punkty widokowe, miejsca na spacery
Punkty widokowe
- Wieża widokowa w Trzebcinach – Widok z wieży pokazuje ogrom zniszczeń do jakiego doszło po trąbie powietrznej, która w lipcu 2012 roku przeszła przez okolicę Tlenia,
- punkt widokowy Zatoki – urokliwe miejsce z widokiem na najszerszą część zalewu Żurskiego oraz wyspę Maderę.
Na krótki spacer w Tleniu:
- Zielony Targ – targ z rękodziełem, zdrową żywnością, produktami regionalnymi. Odbywa się w każdą niedziele od maja do września na skwerze Hoffmana w Tleniu w godzinach 10.00-14.00,
- miejsce pamięci narodowej -mogiła jeńców obozu koncentracyjnego przy szosie Tleń – Osie,
- most kolejowy – ciekawostka myśli technicznej z pięknym widokiem na Zalew, przy nim spory głaz narzutowy,
- schody w Tleniu – kilkudziesięciostopniowe schody z zejściem po zboczu zalewu,
- budynek dworca kolejowego PKP – w okresie letnim odbywają się w nim wystawy.
Miejsca, w których można popływać w okolicy Tlenia:
- Kąpielisko strzeżone na jeziorze Mukrz,
- Jezioro Trzebciny,
- Grzybek,
- Jezioro Piaseczno.
Wypożyczalnia sprzętu wodnego oraz organizacja spływów kajakowych:
- Choroś Kajaki tel. 787 418 403 – wypożyczalnia kajaków, organizacja spływów kajakowych.
- Promyk tel. 513 058 503 – wypożyczalnia kajaków, rowerów wodnych, spływy kajakowe,
- Patex tel. 530 950 123 – wypożyczalnia rowerów turystycznych, rowerów wodnych, łodzi, motorówek, kajaków oraz spływy kajakowe,
- Sawoj 600 638 976 – spływy kajakowe.
Łowisko pstrąga Stara Rzeka:
- Barbara i Stefan Sowińscy tel. 606 126 590,
- Dariusz Różyński tel. 668 477 260.
Szlaki piesze
Szlak pieszy Cisów Staropolskich Błądzim – Tleń
Najstarszy szlak prowadzący przez centralną część Borów Tucholskich, który cechuje się różnorodnością krajobrazów (sosnowy bór, rolnicze tereny, mroczna dolina rzeki Prusiny). Za główną atrakcję szlaku należy uznać, unikalny w skali kraju, rezerwat „Cisów Staropolskich” im. Leona Wyczółkowskiego (pozostałość po pierwotnej puszczy pomorskiej), w którym znajduje naturalne skupisko tych drzew, z czego najstarszy o imieniu „Chrobry” liczy około 600-700 lat. Pomnikowe cisy były tematem linorytów Leona Wyczółkowskiego nazywane przez niego Świętym Gajem.
Na trasie szlaku warto również zwrócić uwagę na:
– drewniane domy w Błądzimiu,
– drewniany, myśliwski kościółek z cennym obrazem koronacji NMP z 1640 roku w osadzie Rykowisko,
- staw zaporowy w Zgorzałym Moście,
- park dworski z licznymi pomnikowymi drzewami we Wierzchach.
Trasa: Błądzim PKP – Rykowisko – Wierzchlas – rezerwat Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego – Cisiny – Wierzchy – Tleń PKP
Długość trasy: 26,7 km
Kolor szlaku – zielony
Szlak pieszy Wszędołazów Cekcyn – Tleń
Prowadzi przez południowo-wschodnią część Borów Tucholskich, łączy nasze tereny ze szlakami powiatu tucholskiego (węzeł w Cekcynie). Jest to szlak, który można polecić każdemu turyście spragnionemu ciszy, spokoju i zapomnianych przez cywilizację widoków. Trasa wiedzie mało uczęszczanymi, malowniczymi leśnymi drogami.
Trasa: Cekcyn – Wierzchucin Stary – Wysoka – Bieszewo – Zielonka – Zdroje – Wierzchy – Tleń Stanica Wodna PTTK
Długość trasy: 28 km
Kolor szlaku – niebieski
Szlak pieszy im. Hoffmanna Leosia – Błędno
Żółty szlak turystyczny im. Alfonsa Hoffmanna wiedzie z Błędna do Leosi i prowadzi lasami wzdłuż Wdy oraz brzegów Zalewu Żurskiego i Gródeckiego. Na trasie szlaku warto również zwrócić uwagę na:
– „Zwalony most” łączący dawniej nadleśnictwo Błędno z nadleśnictwem Osie, zniszczony przez polskich saperów w początkowym okresie kampanii wrześniowej,
– Starą Rzekę czyli malowniczo położoną wieś w głębokiej dolinie Wdy, liczne zakola rzeki, cmentarz ewangelicki,
– strome zbocza doliny Wdy (na odcinku między mostem kolejowym w Tleniu i Dyżurznią) z pomnikowymi drzewami, ostoją żurawi oraz tamą bobrową na Chłopie,
– zaporę w Żurze z głazem narzutowym, kanałami i budynkami elektrowni w Żurze,
– Zalew Gródecki ze stromymi zboczami i osuwiskami oraz Zaporą Elektrowni Gródek,
– wiadukt arkadowy w Leosi,
– Diabelski Kamień czyli trzeci co do wielkości głaz narzutowy w Polsce.
Trasa: Błędno – Stara Rzeka – Tlen – leśna krzyżówka koło Grzybka – Żur – Gródek – Leosia
Długość trasy: 40 km
Kolor szlaku – żółty
Szlak pieszy Zdzisława Zagłoby-Zyglera, Wierzchy – Tleń
Szlak prowadzi wokół utworzonego w 1929 r. zbiornika zaporowego Jeziora Żurskiego. Początek szlaku odnajdziemy w miejscowości Wierzchy, gdzie znajduje się malownicze jezioro. Z tego miejsca droga wiedzie do Skrzynisk, a następnie do Grzybka – popularnej miejscowości turystycznej. Z Grzybka przez Starnie dochodzimy do Tlenia. Głównym walorem trasy są ciekawe przyrodniczo sosnowe lasy miejscami z dużą domieszką drzew liściastych, rezerwat florystyczny Jezioro Ciche, żeremia bobrów. Na trasie szlaku warto również zwrócić uwagę na:
– park dworski z licznymi drzewami pomnikowymi we Wierzchach,
– rezerwat przyrody „ Jezioro Ciche” sztuczne, powstałe po utworzeniu Zalewu Żurskiego, cenna roślinność wodna i bagienna,
– Łąki Zdręczno – torfowiska bogate w zioła i trawy,
– Jezioro Starnie – w pobliżu szlaku, nieduże mocno zarastające w otoczeniu las o charakterze grądowym i łęgowym.
Trasa: Wierzchy – Grzybek – Tleń
Długość trasy: 15 km
Kolor szlaku – czerwony
Szlak pieszy Ścieżynka Zagłoby Osie – Tleń
Szlak poświęcony pamięci Zdzisława Zagłoby-Zyglera (1908-1971), działacza harcerskiego i turystycznego, wieloletniego prezesa Klubu Turystów Pieszych „Piętaszki” w Bydgoszczy.
Czarny szlak prowadzi leśnymi drogami o rekreacyjnym charakterze na północ i północny wschód od Tlenia. Najbardziej atrakcyjny odcinek tego szlaku wiedzie od Jeziora Piaseczno (należy do ścisłej czołówki najczystszych jezior w województwie – Rezerwat Piaseczno) aż do Starej Rzeki, malowniczej miejscowości w dolinie Wdy.
Na trasie warto zwrócić uwagę na:
- Starą Rzekę – malowniczo położoną wieś w głębokiej dolinie Wdy, liczne zakola rzeki,
- torfowisko źródliskowe Czyściewnica – w rynnie polodowcowej, duża tama bobrowa,
– Jezioro Piaseczno – bezodpływowe, zasilane przez wody podziemne i opady atmosferyczne, I klasa czystości,
– Czarna Woda – dawniej leśniczówka, potem stanica harcerska, liczne pomnikowe drzewa na zboczach i w dnie doliny Wdy
Trasa: Osie (PKP) – Radańska – Stara Rzeka – Jezioro Piaseczno – skrzyżowanie z niebieskim Szlakiem Harcerzy Światowida – Tleń
Długość trasy: 19,2 km
Kolor szlaku – czarny
Szlak pieszy Piętaszków
Szlak prowadzi urozmaiconym, lekko pagórkowatym terenem wokół jeziora Mukrz. Trasa znajduje się w ścisłej okolicy Tlenia. Po drodze mija skrzyżowanie z czerwonym szlakiem Zyglera-Zagłoby i niebieskim szlakiem Wszędołazów.
Trasa: Wokół Jeziora Mukrz
Długość trasy: 4,7 km
Kolor szlaku – żółty
Szlak pieszy „Harcerzy Światowida”
Prowadzi drogami leśnymi i liniami oddziałowymi z Łążka w stronę Tlenia, a następnie doliną Wdy do Starej Rzeki. W drugiej części bardzo atrakcyjny krajobrazowo. Najciekawiej prezentuje się na odcinku, na którym razem z żółtym szlakiem im. A. Hoffmana biegnie malowniczym, zachodnim brzegiem głęboko wciętej w dolinę Wdy.
Na trasie szlaku warto również zwrócić uwagę na:
– Dolinę Wisły ze stromymi zboczami, licznymi wcięciami erozyjnymi oraz osuwiskami czy licznymi pomnikowymi drzewami na zboczach.
Trasa: Łążek – Czarna Woda – Stara Rzeka
Długość trasy: 10,4 km
Kolor szlaku – niebieski
Szlak pieszy „Stu z nieba”
Szlak prowadzi po terenach działania grup partyzanckich AK, TOW „Gryf Pomorski” oraz współdziałających z nimi polsko-radzieckich desantowych grup dywersyjno-wywiadowczych w końcowym okresie II wojny światowej. Szlak wiedzie głównie lasami, co nadaje mu rekreacyjny charakter. Obejmuje gminy: Warlubie i Osie (pow. świecki), Śliwice (pow. tucholski) i Osieczna (pow. starogrodzki), łącząc w ten sposób nasze tereny ze szlakami Kociewia i centralnej części Borów Tucholskich. Na trasie szlaku warto również zwrócić uwagę na:
– Grotę przy kościele w Śliwicach,
– Jezioro Piaseczno – bezodpływowe, zasilane przez wody podziemne i opady atmosferyczne, I klasa czystości, rezerwat przyrody,
- Starą Rzekę czyli malowniczo położoną wieś w głębokiej dolinie Wdy z licznymi zakolami rzeki,
- rezerwat ornitologiczny „Miedzno” z zarastającym jeziorem, bagnami i lasem, miejsce lęgowe i żerowisko ptaków wodnych i błotnych,
– zespół 5 dębów w Bąkowie.
Trasa: Szlachta PKP – Śliwice – Śliwiczki – d. leśnictwo Sarnia Góra – Laski – Zazdrość – Stara Rzeka – Lipinki – Borowy Młyn Bąkowski Młyn – Warlubie PKP.
Długość trasy: 58,5 km
Kolor szlaku – czerwony
Trasy rowerowe przebiegające przez Tleń
Tuchola – Tleń
Długodystansowy szlak międzyregionalny, który na odcinku Iława – Tleń został wyznakowany w kolorze żółtym, a dalej do Tucholi w zielonym. Szlak pozwala skomunikować region Kociewia z okolicami Tucholi podróżując przez kociewskie i borowiackie wioski pełne zabytków architektonicznych takich jak chaty, kapliczki i przydrożne krzyże.
Szlak wiedzie przez ciekawą miejscowość Krzywogoniec w której powstała „Wioska Grzybowa”, w której znajdują się obiekty społeczne prowadzone przez stowarzyszenie Krzywogoniec. Po przebyciu kolejnej części trasy warto zatrzymać się na odpoczynek nad Jeziorem Wielkim Cekcyńskim.
Trasa: Tleń – Zdroje – Małe Gacno – Krzywogoniec – Rudzki Most – Cekcyn – Tuchola
Długość trasy: 32,5 km
Kolor szlaku – zielony
Grudziądz – Tleń
Jest to fragment dłuższej trasy łączącej Warmię z Borami Tucholskimi. Można podzielić ją na dwie charakterystyczne części: początek prowadzi dolną częścią Doliny Dolnej Wisły, następnie przechodzi przez wschodnią część Borów Tucholskich.
Po rozpoczęciu wyprawy warto delikatnie zboczyć z trasy by zatrzymać się na punkcie widokowym, z którego możemy oglądać panoramę grudziądzkiej starówki. Następnie po wyruszeniu w dalszą podróż dotrzemy do wsi Wielki Lubień gdzie znajdują się drewniane chaty menonickie. Na trasie znajdują się także zabytkowe kościoły, które możemy zwiedzić w Wielkim Komorsku, Płochocinie oraz Osiu. W drodze z Płochocina do Osia warto zrobić sobie przerwę na wypoczynek na plaży przy jednym z czystszych jezior regionu – Rybnie Dużym.
Kontynuacja szlaku żółtego jest szlak zielony wiodący z Tlenia do Tucholi.
Trasa: Grudziądz – Warlubie – Osie – Tleń
Długość trasy: 39 km
Kolor szlaku – żółty
Świecie – Czersk
Jest to fragment długiego szlaku przebiegającego z Płocka przez Włocławek, Toruń, Chełmno do Czerska. Trasa w całości wiedzie trasami asfaltowymi. Jadąc szlakiem można podziwiać zabytki architektoniczne miast, jak również wsie z drewniana zabudową. Niedaleko trasy znajdują się m.in. dwie elektrownie Gródek oraz Żur, a także zabytkowe kościoły w Drzycimiu, Osiu oraz Śliwicach. Uwagę na trasie przykuwają również pomnikowe aleje drzew znajdujące się w okolicy Drzycimia oraz Osia. Dla osób, które szukają ciekawostek warto wspomnieć o Kamieniu Napoleońskim znajdującym się w lesie przy szosie Spławie – Wery.
Trasa: Świecie – Drzycim – Osie – Tleń – Śliwice – Czersk
Długość trasy: 70 km
Kolor szlaku – czerwony
Pętla szlakiem rowerowym Tropami II Rzeczypospolitej
Szlak w formie pętli przebiegający głównie przez teren Borów Tucholskich na północ od Osia i Tlenia. Trasa jest warta uwagi ze względów przyrodniczych oraz krajobrazowych. Prowadzi przez 5 rezerwatów przyrody:
– Dury (wodno- torfowiskowy) składający się z czterech jezior dystroficznych wraz z otaczającymi je torfowiskami,
– Miedzno (ornitologiczny) środowisko wylęgu ptactwa wodnego i błotnego
– Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego (leśny) – największe w Polsce i Europie Środkowej skupisko jarzębu brekinii,
– Piaseczno (wodny) z jednym z trzech jezior o pierwszej klasie czystości w województwie,
– Martwe (torfowiskowy) z licznymi torfowiskami przejściowymi i wysokimi oraz brzozą bagienną
Trasa: Osie – Łąki Sobińskie – Stara Rzeka – Łążek – Pruskie – Wierzchy – Tleń – Osie
Długość trasy: 50 km
Kolor szlaku – czarny
Szlak rowerowy ks. Dr. Bernarda Sychty
Szlak naokolny zaczynający się i kończący w Osiu, łączy on cenne pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym tereny gmin Drzycim, Jeżewo i Osie. Projektowany szlak przecina się z innymi rowerowymi i pieszymi szlakami lub na pewnych odcinkach pokrywa się z ich przebiegiem. Zdecydowana większość szlaku (prawie 80 %) prowadzi drogami asfaltowymi o niewielkim natężeniu ruchu, pozostała część niezłymi drogami gruntowymi (leśnymi i polnymi). Po drodze warto zobaczyć m.in. elektrownie wodne w Żurze oraz Gródku, drewniany dwór w Gródku, Diabelski Kamień w okolicy Leosi, Park dworski w Laskowicach, Muzeum Misyjno-Etnograficzne w Laskowicach oraz drewniane domy w Miedznie.
Trasa: Osie – Żur – Drzycim – Gródek – Laskowice Pomorskie – Jeżewo – Czersk Świecki – Jaszcz – Brzeziny – Miedzno – Osie
Długość trasy: 54,9 km
Kolor szlaku – zielony
Szlak rowerowy Borowej Ciotki
Szlak „Borowej Ciotki” jest najdłuższym szlakiem rowerowym przebiegającym przez gminę Cekcyn. Trasa prowadzi przez lasy. Charakterystyczne dla tych kompleksów leśnych są jałowce, rosnące pośród okazałych sosen. Z daleka jałowce sprawiają wrażenie zaklętych postaci ludzkich, co kojarzy się ze starą borowiacką legendą o „Borowej Ciotce”, stąd wzięła się nazwa szlaku. Na trasie zwiedzić można przyrodniczą perłę na miarę europejską – Rezerwat Przyrody „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego” w Wierzchlesie.
Ciekawostką przyrodniczą są też tereny bagienne przylegające do rezerwatu w Wierzchlesie, na których występują chronione gatunki zwierząt i roślin. Charakteru historycznego tej trasie nadaje fakt przebiegu szlaku obok starych i odnawianych obecnie po ewangelickich cmentarzy w Iwcu, Wysokiej i Brzoziu.
Trasa: Cekcyn – Iwiec – Wysoka – Wierzchlas – Lisiny – Suchom – Leśnictwo Jelenia Góra – Zdroje – Trzebnicy – Małe Gacno – Wielkie Budziska – Krzywogoniec – Cekcyn
Długość trasy: 50 km
Kolor szlaku – czarny
Źródła:
Przewodnik rowerowy po powiecie Świeckim